- خاش دست
دست پر برکت، وسایل و ابزار خوش فرم
معنی خاش دست - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
از طرف، از جانب، از عهده، از عهدۀ مثلاً از دست او کاری بر نمی آید، این کار از دست او بر نمی آید
تازه کار، بی تجربه، برای مثال نشاید دید خصم خویش را خرد / که نرد از خام دستان کم توان برد (نظامی۲ - ۲۰۲)
درستکار، کسی که کارهایش از روی راستی و درستی باشد، امین، درست کردار، راست کار، صحیح العمل
کسی که هر چه به دستش برسد خرج کند و چیزی نگه ندارد، مسرف، ولخرج، برای مثال ملامت کنی گفتش ای باد دست / به یک ره پریشان مکن هر چه هست (سعدی۱ - ۸۲) ، تهیدست، دست برباد
(خَ / خیا دَ)
لغت نامه دهخدا
آن بازی است که در مجالس کنند و آن چنان است که یک کس در کنار دیگری پشت سر او بنشیند و آن شخص عبا یا پرده ای بر سر خود و آنکه در کنار اوست کشد بحیله ای که شخص عقبی بالمره در انظار پنهان گردد و معلوم نشود و قدری از شانه های آنکه بکنار اوست نیز پوشیده شود آنگاه شخص کنار نشسته دستهای خود را بر پشت برد و نگهدارد و آن شخص عقبی دستهای خود را بعوض دستهای کنار نشسته برآرد و این پیشی شروع بحرف زدن یا گفتن کند و آن عقبی بدستهای خود که بیرون آید حرکات او را مطابق حرف زدن او بعمل آورد از قبیل دست حرکت دادن و دست بر سبال و صورت کشیدن و گرفتن نی قلیان بر دست و به دهن گذاشتن همه حرکات از دستهای آن عقبی بجهت این یکی که در کنار اوست بعمل آیند و بر ناظران و مجلسیان چنین مفهوم می گردد که این دستهای خود شخصند که بحرکات ارادی حرکت کنند. (از لغت نامۀ محلی شوشتر نسخۀ خطی)
(دَ)
لغت نامه دهخدا
ناتجربه کاری (غیاث اللغات) :
نه چون خامکاری که مستی کند
بخامه زدن خام دستی کند.
نظامی.
دید آخر ساعد چون نقرۀ خامش رقیب
شد خراب از خام دستیهای جانان خانه ام.
صائب (از آنندراج).
بدست غیر دادی ساعد چون نقرۀخامت
بقربان سرت گردم مکن این خام دستیها.
مخلص کاشی (ازآنندراج).
، مال بیمصرف خرج کردن. (ازغیاث) ، نارضایتی. (اشتینگاس)
نه چون خامکاری که مستی کند
بخامه زدن خام دستی کند.
نظامی.
دید آخر ساعد چون نقرۀ خامش رقیب
شد خراب از خام دستیهای جانان خانه ام.
صائب (از آنندراج).
بدست غیر دادی ساعد چون نقرۀخامت
بقربان سرت گردم مکن این خام دستیها.
مخلص کاشی (ازآنندراج).
، مال بیمصرف خرج کردن. (ازغیاث) ، نارضایتی. (اشتینگاس)
(دَ)
لغت نامه دهخدا
آنکه در جلدی و چابکی چون سام باشد. دارندۀ دست بمانند دست سام:
چابکی چرب دست و شیرین کار
سام دستی و نام او سمنار.
نظامی
چابکی چرب دست و شیرین کار
سام دستی و نام او سمنار.
نظامی
(شِ دَ)
لغت نامه دهخدا
مقابل. روبرو. نزدیک. برابر: خواجه بر راست امیر بود و بونصر پیش دست امیر بود. (تاریخ بیهقی)
(خُ دَ)
لغت نامه دهخدا
آنکه دست بی حرکت دارد، اشل ّ. شلاّء. اعسم. (یادداشت بخط مؤلف) ، ممسک. بخیل. (ناظم الاطباء) (آنندراج) (یادداشت بخط مؤلف) :
جهان کز آب کرم بحر بود برگردید
ز دست بخل تو ای خشک دست تردامن.
شریف تبریزی (از آنندراج)
جهان کز آب کرم بحر بود برگردید
ز دست بخل تو ای خشک دست تردامن.
شریف تبریزی (از آنندراج)
(خوَشْ / خُشْ دَ)
لغت نامه دهخدا
خوش پنجه. خوش نواز. آنکه نیکو نوازد. موسیقی نواز خوب:
به رسم رفته چو رامشگران و خوش دستان
یکی بساخت کمانچه یکی نواخت رباب.
مسعودسعد.
، آنکه در بازی قمار ورق یا خال مناسب می آورد
به رسم رفته چو رامشگران و خوش دستان
یکی بساخت کمانچه یکی نواخت رباب.
مسعودسعد.
، آنکه در بازی قمار ورق یا خال مناسب می آورد
دوستدار خاک، علاقمند به خاک، کنایه از دوست دار امور دنیوی است:
نه خاکی ولی چون زمین خاک دوست،
نظامی
نه خاکی ولی چون زمین خاک دوست،
نظامی
(دَ)
لغت نامه دهخدا
خام مشق. ناتجربه کار. (آنندراج). ناآزموده. بی ربط در کار و عمل. بی وقوف. (ناظم الاطباء) (اشتینگاس). غیر ماهر:
ماند حیران در آنکه چون سازد
نرد با خام دست چون بازد.
نظامی.
نشاید دید خصم خویش را خرد
که نرد از خام دستان کم توان برد.
نظامی.
خام دستانی که پشت پا بدنیا میزنند
در حقیقت دست رد بر زاد عقبی میزنند.
امیرخسرو دهلوی (ازآنندراج).
که باشد یکی رومی خام دست
که با پخته کاران شود هم نشست.
امیرخسرو دهلوی (از آنندراج).
ببازم جان که دل خود بیش از آن بود
مقامر پخته و من خام دستی.
امیرخسرو دهلوی (از آنندراج).
، تنبل. (اشتینگاس). کاهل. (ناظم الاطباء). خیره دست. (از فرهنگ شعوری ج 1 ص 359) :
نیاید بکار تو هر خام دست
چو هر جا شود قدر نادان پست.
میرنظمی (از فرهنگ شعوری).
، وحشی. (اشتینگاس)
ماند حیران در آنکه چون سازد
نرد با خام دست چون بازد.
نظامی.
نشاید دید خصم خویش را خرد
که نرد از خام دستان کم توان برد.
نظامی.
خام دستانی که پشت پا بدنیا میزنند
در حقیقت دست رد بر زاد عقبی میزنند.
امیرخسرو دهلوی (ازآنندراج).
که باشد یکی رومی خام دست
که با پخته کاران شود هم نشست.
امیرخسرو دهلوی (از آنندراج).
ببازم جان که دل خود بیش از آن بود
مقامر پخته و من خام دستی.
امیرخسرو دهلوی (از آنندراج).
، تنبل. (اشتینگاس). کاهل. (ناظم الاطباء). خیره دست. (از فرهنگ شعوری ج 1 ص 359) :
نیاید بکار تو هر خام دست
چو هر جا شود قدر نادان پست.
میرنظمی (از فرهنگ شعوری).
، وحشی. (اشتینگاس)
(خَطْ طِ دَ)
لغت نامه دهخدا
دستخط. (یادداشت بخط مؤلف) :
زآن تا بخط دست عزیز تو اهل فضل
از ذل فقر بازرهند اندرین دیار.
سوزنی
زآن تا بخط دست عزیز تو اهل فضل
از ذل فقر بازرهند اندرین دیار.
سوزنی
زیر دست فرو دست مطیع محکوم، سنخ هم سنخ، از طرف از جانب از قبیل، از عهدهء: این کار از دست... بر نمیاید) توضیح زم اضافه است
خوش دست، سهل الوصول، حیوان رام، خوش و خرم
آب برای شستن دست مواقع قبل و بعد از غذا
روستایی در بندپی بابل
برای خودش، برای خود
بشقاب، سبقت گرفتن در کاری
خوش دست